Integrated Drive Generator Sistemi

On the old engines instead of IDG (integrated drive generator) there are CSD (constant speed drive) and electrical generator. In order to produce proper voltage at a constant AC frequency, CSD is the link between electrical generator and accessory gear box. CSD gives electrical generator a constant input speed, despite the variying input.  (Generator-green, CSD-black) For new aircrafts CSD and generator are integrated as IDG. Two units in one component.

Eski motorlarda IDG yerine CSD (sabit hız sürücüsü) ve elektrik jeneratörleri vardır. Sabit bir AC frekansta uygun voltajı üretebilmek için CSD elektrik jeneratörü ile accessory gear box arasında bulunur. CSD jeneratöre değişken bir giriş hızı yerine sabit bir giriş hızı verir. (jenerator yeşil-CSD siyah) Şimdiki uçaklarda ise CSD ve jeneratör entegre edilerek IDG oluşturulmuştur. İki ünite bir komponentin içindedir.

Read more ...

Thrust Reverser Güvenlik Sistemleri

Thrust reverser sistemini incelemeye 3. yazımızla devam ediyoruz. Diğer yazılarımızda sistemin genel çalışma prensibiyle birlikte thrust reverser çeşitlerini ele almıştık. Bu yazımızda ise sistemin içerisinde yer alan güvenlik sistemlerini inceleyeceğiz.

Thrust reverser sistemi uçakların yere indikten sonra yavaşlamalarını sağladığı için havada ve yanlış zamanda açılmalarını engellemek adına çeşitli güvenlik sistemleriyle donatılmıştır.

Sisteme genel olarak baktığımızda 5 farklı güvenlik sisteminin yer aldığı görülüyor.

Güvenlik Önlemleri

• Güç kolları (throttle lever) idle (rölanti) pozisyonuna çekilmeden reverse thrusta geçilememektedir.
• Uçağın ana iniş takımlarına ağırlık binmeden thrust reverser sistemi aktif duruma geçmesine izin verilmez.
• Reverse thrust kapakları deployed pozisyonuna geçmeden RPM idle seviyesinden daha yüksek devirlere çıkarılamaz.
• İleri yönde itki (forward thrust) seçiliyken thrust reverser kapakları yanlışlıkla deployed pozisyonuna geçerse güç kolu otomatik olarak idle pozisyonuna yaklaşır. 
• Reverse thrust seçiliylen thrust reverser kapakları yanlışlıkla stowed pozisyonuna geçerse reverse thrust lever (thrust reverser kolu) otomatik olarak deploy pozisyonuna geçer.

Thrust Reverser Testinden Kısa Bir Video

Read more ...

Thrust Reverser Çeşitleri ve Çalışma Prensipleri

Hatırlanacağı üzere thrust reverser sistemiyle ilgili olarak ilk yazımızda sistemin yüzeysel olarak çalışma prensibinden bahsetmiştik. Bu yazımızda ise sistemin çeşitleri ve genel çalışma prensiplerini sizlerle paylaşacağız. Gün içerisinde sürekli olarak paylaştığımız bilgileri Facebook ve Instagram sayfalarımız üzerinden de takip edebilirsiniz.

Thrust Reverser Sisteminin Çeşitleri

• Clamshell Door
• Bucket Reverser
• Blocker Reverser (Cold Stream)

Stowed Pozisyonu (Forward Thrust): Motorun ileri itki sağladığı ve thrust reverser kapaklarının kapalı olduğu durumdur.

Deployed Pozisyonu (Reverse Thrust): Thrust reverser kapaklarının açık ve motorun geri itki sağladığı durumdur.

Clamshell Thrust Reverser

Sisteme şeklinden dolayı clamshell adı verilmekte olup bir midyenin açılıp kapatılmasına benzetilmektedir. Reverser kapakları genellikle pnömatik olarak çalıştırılır ve güç kaynağı olarak ise HP kompresör (P3) havası kullanılır. Bu havadan elde edilen güçle birlikte thrust reverser kapakları Forward Thrust (stowed) pozisyonundan Reverse Thrust (deployed) pozisyonuna doğru hareket ettirilir.

Stowed pozisyonundayken clamshell kapakları, deployed pozisyonunda ortaya çıkan Cascade Vane’leri kapatır.

Deployed pozisyonundayken clamshell kapakları egzoz gazının normal çıkış yolunu kapatarak havayı Cascade Vanelere yönlendirir.  Uçağın hareketinin tam tersi şekilde havanın yönlendirilmesiyle birlikte hız azaltılır.

Sistemin alt kısmında yer alan Cascade Vanelere verilen açıyla birlikte yönlendirilen ters itki havasının tekrar motor tarafından emilmesi minimum seviyelere kadar indirilir.

Bucket Thrust Reverser

Bucket thrust reverser sisteminde egzoz gazının yönlendirilebilmesi için ekstra kapaklar bulunur ve bu sebepten dolayı da sistem external door reverser olarak da isimlendirilmektedir. Bu sistemin kapakları hidrolikle hareket ettirilir. Egzozun arka kısmı iki parçadan meydana gelmekte ve deployed pozisyonunda bu parçalar açılarak egzoz gazının normal çıkış yolunu kapatmaktadır. Bu sayede egzoz gazının yönü değiştirilerek uçağın hızı azaltılır.

Blocker Reverser

Günümüz modern yolcu uçağı motorlarının büyük bir çoğunluğunda kullanılan sistemdir. Sadece yüksek by-pass oranına sahip motorlarında kullanılmaktadır.

Clamshell ve bucket thrust reverser sistemlerinde sıcak egzoz gazı kullanılırken blocker reverser sisteminde ise sadece soğuk by-pass havası kullanılır. Soğuk by-pass havasının önü kapatılarak yönlendirilir. Bu sebepten dolayı Cold Stream Reverser olarak da isimlendirilebilmektedir. Kokpitte yer alan reverse thrust lever tarafından hızı ve yönü belirlenen bir hava motoru bulunur. Blocker kapaklarının açılıp kapatılabilmesi için hava motorunun çıkışı esnek bir şafta hareket verir. 

Read more ...

Thrust Reverser

In the photo you see the thrust reverser  when it is fully deployed. Thrust reversers generally rotate the airflow through 135°. The air now being directed 45° forward. So the aircraft can slow down by sending air to opposite direction.

Fotoğrafta thrust reverser'ı tamamen açıkken görüyorsunuz. Thrust reverser'lar genelde havayı normal akışından 135° döndürür. Şuan hava akışı 45° ileri yöndedir. Havanın ters yöne yönlendirilmesi ile uçak yavaşlatılmış olur.

Read more ...

Capacity of Aircraft Engine Oil Tanks / Yağ Tanklarının Kapasiteleri

Uçak motorlarında yağ tanklarının kapasiteleri motorların büyüklüklerine göre değişmektedir.

The capacity of aircraft engine oil tanks depends on the engine size. Examples for oil tank capacities;

CFM56: 22 lt
PW4000: 35 lt
GE90: 30 lt
V2500: 27.3 lt

Read more ...